Δεν επιλέξαμε να γεννηθούμε, ούτε το πότε, ούτε το που. Απλώς καλούμαστε να ζήσουμε και να βρούμε και τον λόγο της ύπαρξής μας. Θα πει κανείς ότι είναι έμφυτο το ένστικτο της επιβίωσης. Για τα ζώα ισχύει, αλλά για τον άνθρωπο που είναι πνευματικό ον δεν είναι αρκετό μόνο να ζει. Χρειάζεται «πνευματική τροφή», επικοινωνία με συνανθρώπους του με την ανάλογη συναισθηματική επένδυση.
Είναι σημαντικό να έχουμε την επίγνωση ότι ζούμε σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, από το οποίο δεχόμαστε άπειρες επιρροές που καθορίζουν τις όποιες συμπεριφορές μας και που επηρεάζουν την ψυχική μας διάθεση. Συγκεκριμένα η κουλτούρα, η διαφήμιση, η ανατροφή μας, η οικογένεια, οι φίλοι, συνεχώς μας βομβαρδίζουν με μηνύματα για το τι είναι σημαντικό για μας και τι θα μας δώσει αξία. Αυτό συμβαίνει σε μια κοινωνία, την δική μας, όπου κυριαρχεί ο καταναλωτισμός, το φαίνεσθαι και ο ανθρώπινος εγωισμός. Ως συνέπεια αυτής της κατάστασης είναι να κυριαρχεί στους ανθρώπους ένα έντονο συναίσθημα μοναξιάς.
Ας δούμε όμως τι μπορεί να μας βοηθήσει στο να βρούμε το δικό μας νόημα για ζωή. Μια σημαντική παράμετρος είναι ο κώδικας αξιών που έχει ο καθένας μας και μία άλλη παράμετρος είναι το πώς αισθανόμαστε με τις όποιες αποφάσεις μας. Δεν υπάρχουν σωστές η λάθος αποφάσεις, αλλά λειτουργικές η μη που υπηρετούν την εξέλιξή μας, ως άτομα ελεύθερα σκεπτόμενα.
Οι αξίες, μάς βοηθούν να φτάσουμε σε ανώτερα επίπεδα δύναμης, θέλησης και τόλμης και μας προφυλάσσουν από το φαινόμενο της αρνητικής κοινωνικής μεταδοτικότητας. Όσο περισσότερο επιλέγουμε ενέργειες που μας φέρνουν πιο κοντά στις αξίες μας, τόσο πιο ζωντανή, αποτελεσματική και γεμάτη νόημα γίνεται η ζωή μας. Είναι όμως πολύ σημαντικό να μην περιοριζόμαστε σε μια διανοητική δέσμευση, αλλά να εφαρμόσουμε στην πράξη ότι πραγματικά μας εκφράζει.
Πριν 2.500 χρόνια ο Πλάτωνας περιέγραφε την εσωτερική πάλη του ανθρώπου σαν ένα άρμα που το σέρνουν δύο διαφορετικά άλογα. Το ένα άλογο εκπροσωπεί το πάθος, τις εσωτερικές μας παρορμήσεις και πόθους. Το άλλο την διάνοια με την λογική και την ηθική. Αυτά τα άλογα έχουν την τάση να κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις. Δηλαδή αυτό που θέλουμε να κάνουμε και αυτό που πρέπει να κάνουμε. Ως ηνίοχοι του άρματος της ζωής μας, καλούμαστε να τιθασέψουμε τα δύο άλογα ώστε να κατευθυνθούν προς την κατεύθυνση που εμείς με επίγνωση και ελεύθερα έχουμε επιλέξει να πάμε.
Επειδή η ελευθερία εύκολα μπορεί να εκφυλιστεί σε αυθαιρεσία, εξισορροπείται με την υπευθυνότητα.
Ως δικλείδα ασφαλείας κατά πόσο κινούμαστε προς την σωστή κατεύθυνση στην ζωή μας, είναι να βιώνουμε ένα συναίσθημα πληρότητας, ικανοποίησης και ευχαρίστησης, που αναπτύσσεται μέσα από την αρμονία με την οποία λειτουργούμε.
Έχουμε μια ζωή για να ορίσουμε το νόημα της μέσα από Κύκλωπες, Λαιστρυγόνες και Σειρήνες.
Αυτό το δύσκολο ταξίδι κάνει όμορφη την ζωή μαζί με την όποια δημιουργικότητα την συντροφεύει.
Σπύρος Μεταξάς ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής